Hoe robot Tessa het leven van Ilonca én haar begeleider makkelijker maakt
16 mei 2024
Een echte aanwinst, vindt Ilonca het. Sinds zorgrobot Tessa bij haar in de woonkamer staat, hebben haar dagen meer structuur. Iets wat voor Ilonca erg belangrijk is. "Voordat ik Tessa had, lag ik soms tot 3 uur ‘s middags in bed." Samen met haar begeleider Eline vertelt Ilonca over haar ervaring met haar nieuwe huisgenoot.Sinds november 2023 staat Tessa in Ilonca’s appartement in Amersfoort. Versierd met een bloemetje op haar hoofd, kijkt ze vanaf haar plekje op de kast zo Ilonca’s woonkamer in. “Het is jammer dat ze nu geen tekst heeft”, zegt Ilonca terwijl ze naar de robot wijst. “Ik vind dat ze een aangename stem heeft, ze zegt dingen op een prettige manier.”
Niet meer tot 3 uur in bed
Een duidelijke dagstructuur is belangrijk voor Ilonca, legt ze uit. “Als ik dat niet heb, vergeet ik bijvoorbeeld om te eten en te drinken. Voordat ik Tessa had, ging ik regelmatig te laat naar bed en dan viel ik soms pas ’s ochtends in slaap. Dan lag ik tot 3 uur ’s middags in bed. Ik had de neiging om na de thuiszorg ‘s ochtends weer in bed te gaan liggen. Dat doe ik soms nog steeds hoor, maar dan zegt Tessa om 9 uur: goedemorgen, het is tijd om op te staan. Een kwartier later vraagt ze: ben je al opgestaan? En dan verwacht ze een ja of een nee van mij. Dat helpt, dan ga ik er ook echt uit.”
Zo herinnert Tessa Ilonca eraan wanneer het tijd is om wat te drinken, te lunchen of om haar zus te bellen. “Na de lunch vraagt ze altijd of ik lekker heb gegeten. En ’s avonds om 10 uur vraagt ze of ik muziek wil horen. Dan zeg ik meestal ja, en dan speelt ze muziek af met ontspanningsoefeningen, die kan ik gewoon zittend doen. Het zit erg vol in mijn hoofd en die oefeningen helpen me om rustiger te worden. Het is fijn om dat te doen vlak voordat ik naar bed ga, dan slaap ik beter.”
Ruimte om aan andere doelen te werken
Eline, die tegenover haar op de bank zit, knikt instemmend. “Het dag- en nachtritme is voor Ilonca het belangrijkst. Soms draaide ze dat ritme om, dan ging het steeds slechter met haar en lag psychose op de loer. Volgens mij hebben we daar met Tessa een mooie stap in gemaakt. Ilonca heeft nog weleens een dip, maar die zijn wat minder diep. Dat is fijn om te zien.” De zorgrobot verlicht haar in het werk, legt Eline uit. “Ik hoef Ilonca er niet meer steeds aan te herinneren dat ze genoeg drinkt of op tijd opstaat. Door Tessa is ze minder vaak ontregeld. Ik ben hier maar één keer per week, en nu kunnen we die tijd gebruiken om het over andere doelen te hebben, zoals vrijwilligerswerk of lekker op vakantie gaan.”
Hoewel Eline voorafgaand aan de pilot dacht dat Tessa Ilonca zou kunnen helpen, had ze zo haar reserveringen. “Ilonca heeft als doel om sociale contacten op te doen. Ik vroeg me in het begin wel af, gaat Tessa haar een deel van die gezelligheid geven, waardoor ze straks misschien minder naar buiten gaat of minder vaak haar zus belt? Maar dat gebeurt volgens mij niet, toch Ilonca?” Ilonca knikt. “Ik snap wat je bedoelt, maar daar hoef je niet bang voor te zijn. Ik zie Tessa ook niet echt als een maatje, daar is het te statisch voor. Het is puur voor de ondersteuning.”
Een geslaagde samenwerking tussen cliënt, robot en begeleider
Op de vraag of we kunnen spreken van een geslaagde pilot, beamen beiden dat zonder twijfelen. “Dat komt ook omdat Ilonca het serieus neemt”, voegt Eline toe. “Tessa werkt natuurlijk alleen als je ook handelt naar wat ze zegt, het is echt een samenwerking. Dat doet Ilonca heel goed.” Ilonca knikt. “Ik neem mijn gezondheid heel serieus, dus ik doe inderdaad wat Tessa zegt. Het is niet zo dat ik me minder alleen voel door haar, maar het is wel een fijne aanwezigheid in huis. Als ze niks zegt, piept ze af en toe en ze knippert met haar ogen. En als ik ’s avonds op de bank televisie kijk, weet ik dat ze nog iets gaat zeggen. Ik vind het een echte aanwinst.”
Over Tessa
Digitale technologie kan mensen helpen. En de mogelijkheden van digitale hulpmiddelen groeien met de dag. Daar zijn we enthousiast over! Wij onderzoeken welke (bewezen effectieve) technologieën ook voor onze cliënten en begeleiders waarde toevoegen. Zo is robot Tessa nu bij ons aan de slag. En ze doet het geweldig!