Drukke winter in Utrecht: feiten en cijfers 2023-2024
15 april 2024
De winter is voorbij en daarmee is ook het koudweerseizoen afgelopen. In totaal maakten 560 dakloze mensen gebruik van de extra opvang tijdens de koude dagen. En dat is een forse stijging ten opzichte van een jaar eerder.De koudweerregeling
De koudweerregeling (KWR) is een regeling vanuit de gemeente. Zodra de gevoelstemperatuur onder de 0 graden zakt, gaat de KWR in en mag iedereen gebruik maken van de opvang. Dit is om gezondheidsschade door de kou te voorkomen. Tijdens de KWR zijn er 2 extra opvanglocaties in Utrecht: mensen kunnen terecht op de Stadsbrug en aan de Zeehaenkade. Ook is er dit jaar een hotel ingezet om iedereen van onderdak te kunnen voorzien.
KWR 2023-2024: de cijfers
Deze winter trad de KWR 6 keer in werking. In totaal ging het om 43 dagen waarop de extra opvang open was. In deze periode maakten 560 mensen gebruik van de extra opvang. Het grootste gedeelte van deze mensen zijn EU-burgers (46%). Daarnaast vingen we ongedocumenteerden op (40%) en Nederlandse dakloze mensen (14%).
Kijken we naar de koudweerperiode van 2022-2023, dan zien we een forse stijging in aantallen. Zo lag de gemiddelde bezetting op de opvanglocaties (102 personen) met 34% flink hoger dan het vorige seizoen. En ook de minimale (+96%) en maximale bezetting (+35%) lagen ver boven het niveau van vorig jaar. Verschillende keren vingen we een recordaantal mensen op. Kortom: veel meer mensen deden een beroep op de opvang.
Steeds meer dakloze mensen
De drukke koudweerperiode past helaas in een beeld dat we al langer zien: er zijn steeds meer dakloze mensen. Ook de nieuwste CBS-schatting van het aantal dak- en thuisloze mensen in Nederland laat een duidelijke stijging zien. De druk op de reguliere opvang groeit. En dat zorgt er weer voor dat we tijdens deze koudweerperiode veel meer Nederlandse bezoekers zagen (gemiddeld 21 personen t.o.v. 5 personen in de periode ervoor).
We maken ons hier zorgen over. Het is ons doel om zoveel mogelijk mensen onderdak te bieden, koud weer of niet. Maar in op de opvang kun je niet wonen. We blijven het zeggen: zo snel mogelijk een huis (en dus: voldoende woningen) is de enige echte oplossing om dakloosheid te doorbreken.
Voorkomen herhaalde dakloosheid
Wat ons ook zorgen baart, is het aantal mensen dat opnieuw gebruik heeft gemaakt van de KWR. In totaal zagen we dit seizoen 65 mensen die vorig jaar óók gebruik maakten van de winteropvang. Dat is ongeveer 1 op de 8 mensen. Het lijkt erop dat een grote groep dakloze mensen het afgelopen jaar geen onderkomen heeft gevonden of opnieuw is teruggevallen in dakloosheid.
Herhaalde dakloosheid is een weerbarstig probleem. Dat onze inzet om dit te voorkomen loont, bleek gelukkig uit langlopend onderzoek. Maar datzelfde onderzoek legde ook bloot waar nog stappen te zetten zijn. Belangrijke inzichten, waar we met elkaar verder mee kunnen én moeten.
Vooruitblik
De gemeente Utrecht heeft besloten om in 2025 mee te doen met de ETHOS-telling. Hier zijn we blij mee, want deze telling brengt dakloosheid beter in beeld. Naast de mensen die zich bij de opvang melden, komen bijvoorbeeld ook dakloze mensen die bij vrienden verblijven of in tentjes buiten slapen in beeld. Deze informatie is hard nodig om gericht actie te kunnen ondernemen tegen dakloosheid.
Voor komende winter houden we rekening met een verdere groei van het aantal dakloze mensen. Samen met de gemeente Utrecht zijn we nu al op zoek naar een nieuw pand om iedereen tijdens de koude dagen van onderdak te kunnen voorzien. Zo zetten we met elkaar de schouders onder ons motto ‘niemand hoort op straat’.