De noodzaak van opvang dakloze EU-arbeidsmigranten: “Zonder de Stadsbrug zou ik niet weten hoe ik zou overleven”
3 december 2024
Het is in Utrecht op dit moment de snelst groeiende groep dakloze mensen: arbeidsmigranten, voornamelijk uit Oost-Europa. Hoe ziet het leven er voor hen uit? Twee gasten van nachtopvang de Stadsbrug vertellen hun verhaal.Opvang dakloze EU-arbeidsmigranten
Sinds 2022 verzorgt de Tussenvoorziening nachtopvang voor dakloze EU-arbeidsmigranten op de Stadsbrug. We werken hierbij nauw samen met andere partijen. Stichting Barka ondersteunt en begeleidt dakloze EU-arbeidsmigranten en Wij 3.0 biedt activeringstrajecten aan.
Deze combinatie van opvang, activering en begeleiding werkt: 66% van de gasten stroomt in gemiddeld 16 dagen positief uit. Meer dan de helft van deze groep vindt weer werk en onderkomen, een kwart keert terug naar het land van herkomst. De rest stroomt uit naar een vervolgvoorziening.
Tomasz Odziomek (40) uit Polen
Zo’n 20 jaar geleden komt Tomasz via een uitzendbureau vanuit Polen naar Nederland. Hij werkt hier in een magazijn. Omdat hij zijn familie en vrienden erg mist, gaat hij na een paar maanden terug naar Polen. “De situatie in Polen is moeilijk”, vertelt Tomasz. “Er is weinig werk en de contracten zijn onzeker. Daarom ben ik toch weer terug naar Nederland gegaan.” Het wordt een soort patroon: Tomasz werkt steeds een paar maanden in Nederland en gaat dan weer een tijdje naar Polen. De laatste keer dat Tomasz in Polen was, is inmiddels 4 jaar geleden.
Net als veel andere arbeidsmigranten, is Tomasz afhankelijk van zijn werkgever als het gaat om huisvesting. Als hij weggaat bij het uitzendbureau waarvoor hij werkt, raakt Tomasz dakloos. “Een vriend adviseerde me om naar de Stadsbrug te gaan, omdat het een stabiele plek zou zijn”, vertelt Tomasz. En dat blijkt te kloppen: “De medewerkers zijn vriendelijk en behulpzaam en doen veel voor de gasten. Ik denk dat de opvang ook goed is voor de samenleving, omdat het dakloze mensen een rustplek biedt en de spanningen in de stad verlaagd.”
Karolis Jusis (32) uit Litouwen
Karolis komt naar Nederland met de hoop om hier een betere toekomst op te bouwen. “In Litouwen is het moeilijk om genoeg te verdienen”, vertelt hij. “Nederland leek een land van kansen.” Een tijdlang werkt Karolis op verschillende plekken, maar het is moeilijk voor hem om werk te behouden. “Uiteindelijk liep alles vast.”
Karolis raakt dakloos en komt in de opvang terecht. Overdag probeert hij werk te zoeken of kleine klusjes te doen. Hij ervaart veel vooroordelen over het feit dat hij dakloos is. “Sommige mensen willen helpen, anderen denken dat ik alleen maar drink of drugs gebruik. Dat maakt het moeilijk voor mensen zoals ik, die echt iets proberen te maken van hun leven. Alles is een strijd: eten, slapen, hulp krijgen en proberen vooruit te komen.”
De Stadsbrug is een belangrijke plek geworden voor Karolis. “Vooral in de winter is buiten slapen gevaarlijk. Zonder plekken zoals de Stadsbrug zou ik niet weten hoe ik zou overleven.”
Meer hulp hard nodig
De opvang, activering en begeleiding van EU-arbeidsmigranten op de Stadsbrug loont. Toch zien we dat er té weinig opvangplekken zijn voor deze doelgroep. Volgens de gemeente verblijven er naar schatting tussen de 100 en 200 dakloze EU-arbeidsmigranten op straat in Utrecht. Op dit moment kunnen we alleen diegenen in de meest kwetsbare situatie opvangen.
Malafide uitzendbureaus moeten aangepakt worden en er is regelgeving nodig om de slechte arbeidsomstandigheden en erbarmelijke huisvesting voor arbeidsmigranten aan te pakken. Ook is meer (structurele) financiering voor hulp en opvang voor deze doelgroep hard nodig. Want dat zoveel mensen in een stad als Utrecht op straat moeten leven, is onacceptabel.