Onder regie van…

Door Roger Brands, Trajectregisseur

In de filmindustrie zijn regisseurs belangrijke figuren in het proces van de fabricage van kostbaar bewegend materiaal voor de cinema. Ze kennen de ins en outs van het wereldje en bepalen met wie ze een werkrelatie aangaan. En niet op de laatste plaats geven ze akkoord of een opgenomen scene bruikbaar is of dat deze over moet worden gedaan.
In de wereld van de Tussenvoorziening bestaat er ook een afdeling Regie, bemenst door een club medewerkers die ook een proces vormgeven en bewaken. Zij regisseren de trajecten die dakloze cliënten afleggen vanaf de spreekwoordelijke voordeur richting een nieuw onderkomen. Het gevaar van onvolledigheid bij een opsomming op de koop toenemend, hebben de trajectregisseurs te maken met aanmeldingen, dossiervorming, contractbesprekingen, begeleidingsplannen, crisismanagement, plaatsingen, wachtlijsten, doorplaatsingen, omklapconstructen, ketenpartners, uitplaatsingen en op de eerste plaats, bovenal en gelukkig ook met de cliënt in levenden lijve. Probeer met een dergelijk pallet aan taken en verantwoordelijkheden iedereen maar eens tevreden te houden of aan een gewenste woonplek te helpen. Dat vereist een paar stevige schoenen om in te staan…

Het gegeven dat de vraag naar woonruimte het aanbod vele malen overstijgt, stond afgelopen weken breed uitgemeten in de media. Van de harde cijfers was zelfs staatssecretaris Blokhuis erg geschrokken. Als daar bij wordt opgeteld dat de gemeente Utrecht er naar streeft om de dakloosheid in de stad te minimaliseren of het liefst op te heffen, is de conclusie helder. Het is dringen geblazen op de Stichtse woningmarkt en al wat daarmee samenhangt. Binnen dit maatschappelijke circuit zoeken de trajectregisseurs van de Tussenvoorziening hun weg. Dat vereist op maat gesneden schoeisel om goed voor de dag te komen.

Vaak volgt een traject de geplaveide route als bij een Tom-Tom en kan de regisseur vertrouwen op de daarvoor gebaande paden binnen ons ONS (het digitale dossier). Dit computerprogramma helpt, steunt maar kreunt af en toe ook. Het werken met dakloze mensen is niet helemaal te vertalen naar computertaal. In de praktijk wordt een beroep gedaan op kennis, ervaring, professionaliteit, creativiteit en collegialiteit wanneer blijkt dat er van afgesproken trajecten wordt afgeweken. Dat vereist een paar stevige wandelschoenen om door te kunnen gaan.

Het werken met de individuen binnen de diverse groep daklozen maakt dat de omgeving waarin de trajectregisseur tracht alles in goede banen te leiden, van dag tot dag verschilt. Onze clientèle houdt zich soms niet aan het script dat door de trajectregisseur is geschreven. Overleg en samenwerken met andere disciplines binnen de Tussenvoorziening is dan noodzakelijk om cliënten weer op route te krijgen. Ook het contact met externe partners wordt daarbij niet geschuwd. Er wordt alles aan gedaan om de cliënt op het droge te houden. Dat vereist een paar hoogwaardige laarzen om niet in de blubber weg te zakken.

Maar bovenal stapt de trajectregisseur rond in dansschoenen. Keer op keer is het namelijk een klein beetje feest met reden voor een dansje, als een cliënt aan passend onderdak wordt geholpen. De eerste stap naar maatschappelijke rehabilitatie is een dak boven je hoofd, zo blijkt uit rapporten en onderzoeken. Dat je daar als trajectregisseur een wezenlijke bijdrage levert, geeft voldoening en energie. Samen met collega’s iemand van straat halen en van straat houden is het streven. Als dat lukt, is dat niet te filmen, zo gaaf.