Het Pro-team blijft hoe dan ook naast je staan
30 oktober 2017
Moniek is een Nederlandse vrouw van eind dertig. Ze is al jaren sekswerker. Heel vroeger heeft ze achter het raam gewerkt. In 2011 meldt ze zich voor het eerst bij het Pro-team. Op dat moment werkt ze al een jaar of tien thuis.
Het Pro-team staat voor maatschappelijk werk op maat voor sekswerkers uit de stad en regio Utrecht. En dat gaat niet alleen om het helpen bij uitstappen uit de prostitutie, maar ook om uiteenlopende vragen over financiën, veilig werken, huisvesting en gezondheid. De trajecten zijn vaak langlopend en intensief. In 2016 had het Pro-team in totaal 74 sekswerkers in traject en in de eerste helft van 2017 waren dat er al 67.
Ook Moniek heeft hulpvragen op diverse terreinen. Ze heeft lichamelijke en psychische klachten. Ze doet eigenlijk alles alleen en heeft behoefte aan iemand die naast haar staat, met haar meekijkt. Er zijn schulden, huisvestingsproblemen en ze kampt met een verslaving. Verder moeten er praktische zaken worden geregeld, zoals een inschrijfadres bij de gemeente en een legitimatiebewijs. In de toekomst zou ze graag willen stoppen met het werk, meldt Moniek. We starten een traject en dit loopt uiteindelijk ruim twee jaar.
In die twee jaar zet Moniek belangrijke stappen. De uiteindelijke stap die zij wil maken, stoppen met werken, vereist een enorme inzet. Stoppen met het werk is een langdurig en fundamenteel proces, dat veel tijd in beslag neemt en vaak verloopt met vallen en opstaan. Het hele leven is opgebouwd rondom de (hoge) inkomsten die uit het werk komen. Alles moet dan op de schop, het leven moet opnieuw worden opgebouwd. Daar helpen we mee. Ook Moniek zit in een vicieuze cirkel die erg moeilijk te doorbreken is. Allereerst heeft ze een heel dure huurwoning, die eigenlijk niet op te brengen is. Om in de woning te kunnen blijven, heeft ze de inkomsten uit het werk hard nodig. Ten tweede is de woning niet van haar, maar huurt ze die onderhands van een particulier. Als onderhuurder heeft Moniek geen officieel adres, ze is niet ingeschreven bij de gemeente waar ze woont. Daardoor kan ze geen uitkering of ziektekostenverzekering aanvragen. De lichamelijke en psychische klachten die zij heeft, kunnen dus niet worden aangepakt. Moniek realiseert zich goed hoe lastig dit is. Ze ziet geen passende uitweg omdat haar leven zo enorm verweven is met het werk, wat haar zwaarmoedig maakt. Ze blijft cocaïne gebruiken om zich staande te houden. En dat gebruik bekostigt zij met het werk.
Monieks hele leven moet dus op de schop. En wel vanuit de basis: een andere, betaalbare woning waar zij zich kan inschrijven. Begeleid wonen is de logische vervolgstap in dit traject. Maar Moniek is hier erg huiverig voor. Dat is ook wel begrijpelijk. Ze is gewend om alleen in een groot appartement te wonen en de overstap naar een groepspand is dan erg groot. Ook heeft ze vanwege eerdere ervaringen weinig vertrouwen in hulpverlening. We moeten langzaam haar vertrouwen winnen. Begeleid gaan wonen is voor haar nu een te grote stap. Wel krijgen we in het traject met Moniek veel andere dingen voor elkaar. We sluiten een zorgverzekering af en bezoeken een arts voor haar lichamelijke klachten. Ook wordt een diagnose gesteld van de psychische klachten, wat een mogelijkheid oplevert voor behandeling. Moniek ziet weer lichtpuntjes en stopt met het drugsgebruik.
Het traject verloopt toch moeizaam. Vooral het vasthouden van contact is lastig. Moniek is zorgmijdend en afspraken gaan vaak niet door. We hebben regelmatig bij haar voor een dichte deur gestaan. Uiteindelijk strandt het traject doordat Moniek het contact geheel verbreekt. Ze verhuist een paar keer en reageert niet meer op appjes en telefoontjes. Nadat we lange tijd hebben geprobeerd om weer contact te krijgen, moeten we het dossier helaas sluiten.
Eind 2015 meldt Moniek zich opnieuw aan. Ze is inmiddels weer een paar maanden clean. Verder is haar situatie eigenlijk nog hetzelfde. Ze werkt nog steeds in de prostitutie en wil graag weer hulp. We starten een nieuw traject. Opnieuw is het uiteindelijke doel om begeleid te gaan wonen, want Moniek wil de vicieuze cirkel doorbreken. Dit keer lukt het wel. Ze zet door, ondanks dat ze het heel moeilijk vindt. Ze moet van een mooi appartement verhuizen naar een simpele kamer in een pand met andere vrouwen. Maar ze doet het toch, omdat ze geen andere oplossing ziet.
Het begeleid wonen biedt een stevige basis om op door te bouwen. We kunnen veel langlopende problemen met haar aanpakken. Moniek is inmiddels, zoals ze zelf wilde, gestopt met het werken in de prostitutie. Ze is ingeschreven bij de gemeente en heeft een uitkering. Ze heeft schuldhulpverlening, een zorgverzekering, toegang tot gezondheidszorg en gebruikt medicatie voor de psychische klachten. Ook is ze gestart met therapie en denkt na over werk en misschien een opleiding in de toekomst. Moniek heeft de laatste tijd zaken voor elkaar gekregen die al jarenlang niet lukten. Ze zegt dat ze zich stabieler voelt dan ze in jaren is geweest, is nog steeds clean, ontdekt verborgen talenten in zichzelf en gelooft weer in de toekomst.
Diana Monsuur-Hoogerbrugge