Een advies over de Tippelzone Europalaan

‘Er schijnt altijd een lichtje op de Europalaan’

Met het plotselinge verdwijnen van politiek draagvlak voor de verplaatsing  van de tippelzone die momenteel is gevestigd aan de Europalaan, komt een veilige en legale werkplek voor een groep kwetsbare vrouwen in gevaar.

Wij zijn geschrokken dat het tij plots is gekeerd en locaties die geschikt werden geacht dit niet bleken te zijn. Daarmee is een voorziening die naar behoren werkte voor de sekswerkers, de veiligheid in de omgeving en de brede veiligheid in stad, ter discussie komen te staan. Een voorziening, onderdeel van een aanpak, waarmee Utrecht heeft bewezen deze lastige thematiek met de vele dilemma’s humaan en succesvol te kunnen hanteren.

De totale groep sekswerkers met vergunning bestaat uit zo’n 60 vrouwen. Van deze vrouwen komen er ongeveer 25 uit de Utrechtse zorgregio. Deze 25 vrouwen zijn in zorg. Zij wonen in hostels, zijn in verslavingszorg of zijn bekend in de gebruikersruimte.

De tippelzone is de vindplaats voor kwetsbare verslaafde vrouwen. Ongeacht het standpunt ‘voor of tegen prostitutie’, het feit blijft dat er vrouwen zijn die zich illegaal prostitueren in de stad. De tippelzone is voor de hulpverlening en politie de enige plek waar illegaal tippelende vrouwen naar toe kunnen worden verwezen. Daarmee is het een laatste redmiddel waardoor illegale activiteiten in het zicht gebracht kunnen worden. Van daaruit kan hulp geboden worden; ‘Er schijnt altijd een lichtje in de huiskamer’.

Er is ook nog een groep illegaal tippelende vrouwen buiten de zone die tot de doelgroep van de zone behoren. Doel van de hulpverlening en politie is hen in zicht te brengen van de legale zone zodat hulp kan worden gestart.

Wat als de tippelzone sluit:

• Dan stoppen de vrouwen uit de zorgregio Utrecht naar verwachting niet met het werk, maar zoeken naar andere illegale plekken in de stad waar zij kunnen werken.

Er zal een toename te verwachten zijn in thuisprostitutie en rond zorglocaties in de stad.

• Dan is er overlast en rommel door prostitutie elders in de stad:

Tijdens de discussie over verplaatsing tippelzone is in de beheergroep stationsgebied door omwonenden meerdere malen de angst voor toename illegale prostitutie geuit. Men heeft de situatie in het centrum van voor de tippelzone nog goed op het netvlies.

• Dan zijn er veiligheidsrisico’s voor de sekswerkers en de klanten omdat toezicht geheel ontbreekt.

Daarmee neemt de algehele onveiligheid in de stad toe.

• Dan zijn er gezondheidsrisico’s voor de sekswerkers, voor de klanten en volksgezondheid omdat er geen toegang is tot laagdrempelige en gespecialiseerde medische zorg.

Het huiskamerproject is van oudsher gestart als gezondheidsproject mede vanuit het belang van de brede volksgezondheid.

Ons advies aan de gemeenteraad en college B&W
Zorg dat de tippelzone onder dak wordt gebracht zodat deze uit het straatbeeld verdwijnt en in de nieuwe wijk kan worden in gepast. Bijvoorbeeld in een loods zodat de wijk verder kan worden ontwikkeld.

Praktische informatie over de Europalaan
Een deel van de openbare weg aan de Europalaan is binnen vastgestelde tijden, van 19:00 uur tot 02:00 uur, een legale tippelzone. Deze tippelzone is dagelijks geopend.

Gemiddeld wordt de tippelzone per avond door 20 tot 25 unieke sekswerkers bezocht.

Op de tippelzone is tussen 18:45 en 01:45 een huiskamer (HAP) van de Tussenvoorziening geopend waar de sekswerkers terecht kunnen.

De huidige tippelzone is een belangrijke vindplaats en legale werkomgeving voor sekswerkers die:

• Schoon en veilig is;
• Weinig tot geen overlast geeft voor de buurt;
• Veel politietoezicht heeft;
• Ook voor de klanten veiligheid biedt;
• Weinig incidenten kent.

De sekswerkers hebben toegang tot medische zorg van belang voor hen en hun klanten en familie.

Twee keer per week is een huisarts in de huiskamer aanwezig. Die huisarts biedt basiszorg en is gespecialiseerd in gezondheidsklachten die te maken kunnen hebben met het werk. Ook worden soa-tests gedaan en is er mogelijkheid tot doorverwijzing naar gespecialiseerde medische zorg.

In de huiskamer is voor de sekswerkers mogelijkheid tot een gesprek, thee of koffie, iets kleins te eten, toiletbezoek en douche. Ook is er voorlichting op het gebied van sociale en lichamelijke veiligheid en soa’s. Indien nodig wordt doorverwezen naar meer gespecialiseerde hulp en begeleiding.

Er is speciale aandacht voor eventuele signalen van mensenhandel, dwang, geweld of agressie. Indien hiervan vermoedens zijn, beschikken de medewerkers van de huiskamer over korte lijnen met wijkagenten, de unit mensenhandel en gemeente.

De zorgketen overlegt maandelijks over casuïstiek en de algemene stand van zaken rondom de tippelzone. Bij dit overleg zijn aanwezig: politie, gemeente, artsen, medewerker van het HAP, medewerker van het Pro-team, en indien nodig medewerkers van hostels of casemanagers.

Mede namens het team van het Huiskamer Aanloop Project Tippelzone Europalaan
Guusta van der Zwaart
Clustermanager Stichting De Tussenvoorziening