Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bezoekt de Armoedecoalitie

Minister Schouten wil voor het zomerreces haar integrale beleidsplan presenteren dat het ingewikkelde vraagstuk dat armoede is moet aanpakken. Vorige week kwamen medewerkers van haar ministerie langs een aantal organisaties van de Armoedecoalitie waaronder de Tussenvoorziening. Met ervaringsdeskundigen en medewerkers gingen ze in gesprek over de ervaringen, problemen en vooral ook oplossingen.

Twee van onze cliënten vertelden over hun ervaring.

Een uitkering en een allergie: dat gaat niet

Anja is een zelfstandige vrouw die haar leven op de rit had, en haar portemonnee op orde. Totdat ze niet meer thuis kon wonen door veel ruzie met haar partner. Ze belandde in de vrouwenopvang, raakte haar thuis kwijt, en haar spullen, en haar netwerk. Wat ze er voor terugkreeg waren – naast een veilige woonplek – helaas veel schulden. Ze is nu een aantal jaar verder. Ze woont via de Tussenvoorziening in een gemengd wonen project en is bijna schuldenvrij. Ze heeft 60 euro per week om te besteden aan boodschappen. Dat is voor niemand een vetpot, maar Anja heeft een glutenallergie. Dit betekent dat een brood gemiddeld 4 euro kost; sowieso zijn haar boodschappen duurder dan die van iemand zonder een dieet. Een aangepast dieet en een minima-inkomen gaan niet samen. Helaas zijn er veel mensen zoals Anja.

Werken levert soms nog meer problemen op

Veronique werkt 30 uur per week. Daar kan ze nét van rondkomen; voorheen had ze een uitkering en recht op veel toeslagen. Maar met haar 30 uur zit ze net boven deze grens, en ontvangt ze de toeslagen niet meer. Per saldo is ze er op achteruit gegaan sinds ze werkt, maar ze heeft het naar haar zin. Ze wil heel graag werken dus heeft het er voor over om nog zuiniger te leven. Ze budgetteert zich door het leven en scoort aanbieding na aanbieding. Nu is de energierekening gestegen. Die slaat een gat in haar uitgavenpatroon. De extraatjes zijn niet meer mogelijk, en sparen is nóg moeilijker geworden dan het al was. Veronique verdient 3 euro teveel om de energiecompensatie van €800 te kunnen ontvangen. En de gemeente waar zij woont komt haar niet tegemoet met bijvoorbeeld bijzondere bijstand.

Onze cliënten konden haarfijn uitleggen aan het ministerie waar de knelpunten zitten. Een van hen zei: ‘als ik 24 uur per week ga werken dan behoud ik mijn toeslagen en kan ik rondkomen’. Ze gaf daarbij meteen aan dat het voor haar schier onmogelijk is om passend werk te vinden voor dit aantal uren. Ze is door haar levensloop zolang uit het werk geweest dat ze volgens de instanties eerst zal moeten re-integreren. Ze heeft haar dagen al in een stomerij en in een fabriek gesleten. ‘En daar werd ik doodongelukkig van’.

Onze vragen voor het ministerie

Na de cliënten was het woord aan de professionals. Samen met NVVK, Valente, Movisie en Gemeente Utrecht hebben we in een dik uur al onze wensen afgevuurd op het ministerie.

• Minder regeldruk voor mensen met een lager inkomen.
• Maak het makkelijker voor mensen in de bijstand om te gaan werken.
• Trek verschillen in regelingen voor minima tussen gemeenten gelijk.
• Maak het duidelijker voor schuldenaren waar en wanneer ze hulp kunnen vinden.
• Zorg dat er minder overheidsschulden gemaakt kunnen worden, dit is het grootste aandeel van de schulden.
• Wees je bewust van de schaamte waar mensen in armoede mee kampen.
• Maak maatwerk normaler.
• Heb vertrouwen in de burger.
• Zorg ervoor de schuldenaren na een regeling weer als normale mensen worden beschouwd en niet als tweederangs burgers, bijvoorbeeld door het feit dat ze een BKR-registratie hebben.
• En vooral: zet je schrap! Die boeggolf waar iedereen het in coronatijd over had is nooit gekomen, maar het zou door de hoge inflatie zo maar eens een tsunami kunnen worden. Wees voorbereid.

Duizelt het je? De opgave voor de minister is groot. Maar het doel is heel eenvoudig: zorg dat iedereen mee kan doen, dat niemand buitengesloten worden. Bijvoorbeeld vanwege een glutenallergie.

• Dit is een bijdrage van Jora Wolterink. Jora werkt voor Stadsgeldbeheer bij de Tussenvoorziening.